Jakie kary grożą za nieprzestrzeganie zasad związanych z utylizacją odpadów medycznych?

Odpady medyczne należą do jednych z groźniejszych rodzajów śmieci i nie mogą być one poddawane  recyklingowi. Powstają w związku ze świadczeniem usług zdrowotnych w placówkach służby zdrowia, gabinetach, laboratoriach, a także w domach pomocy społecznej i innych podobnych miejscach.

Rodzaje odpadów medycznych i sposoby ich utylizacji

Większość odpadów szpitalnych to zużyte opatrunki, pieluchomajtki, podkłady, a jedynie niewielka ich część (ok. 2%) to tkanki, takie jak łożyska poporodowe oraz leki i odczynniki. Ta mniejsza część bezsprzecznie powinna być utylizowana poprzez spalenie. Jest to podyktowane względami sanitarnymi i etycznymi. Celem spalenia tego typu odpadów jest eliminacja zagrożenia dla zdrowia, życia i środowiska. Utylizacja pozostałych odpadów medycznych (niewymagających spalenia) może przybierać różną postać. Aby pozbawić je zakaźności, stosuje się nisko- lub wysokotemperaturowe procesy sterylizacji w autoklawach, sterylizatorach termicznych, termiczno-chemicznych lub z wykorzystaniem mikrofal. Inną metodą jest wysokotemperaturowe przekształcenie poprzez spalenie lub pirolizę. Ten drugi sposób uznawany jest za niebezpieczny dla środowiska, stąd wiele państw odchodzi od jego stosowania. Nowoczesna i bezpieczna dla ludzi gospodarka odpadami medycznymi jest rozwiązaniem rekomendowanym, ale także mniej kosztownym niż spalenie odpadów.

Kary za nieprawidłowe unieszkodliwianie odpadów

Wprowadzeniem sankcji za niestosowanie się do przepisów unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych zajmuje się ustawa o odpadach z 2016 roku. Ustawa określa warunki przechowywania, magazynowania, oznakowywania i pakowania odpadów. Zgodnie z jej zapisami niedozwolone jest poddawanie odzyskowi odpadów medycznych, których recykling jest zabroniony. Ustawa nakazuje również unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych przez ich termiczne spalenie w spalarniach odpadów niebezpiecznych, nie zaś we współspalarniach. Prawo zabrania unieszkodliwiania zakaźnych odpadów poza terenem województwa, na którym zostały wytworzone. Ponadto na zarządzającego spalarnią nałożono obowiązek ustalenia zgodności odpadów i ich masy z dokumentacją. Za naruszenie powyższych przepisów ustawodawca przewiduje kary grzywny w wysokości od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych lub, w przypadku ciężkich, celowych zaniedbań i przewinień, karę aresztu.

Metody alternatywne unieszkodliwiania odpadów medycznych są w Polsce wciąż mniej popularne niż spalarnie odpadów. Wynika to z obawy o bezpieczeństwo, ponieważ wg sceptyków, nie gwarantują one 100% zniszczenia bakterii. Mając na względzie troskę o środowisko naturalne, gospodarka odpadami medycznymi powinna być prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami, a kary za ich nieprzestrzeganie nakładane z najwyższą surowością, w celu wyeliminowania ryzyka zakażenia materiałami skażonymi.