Definicja odpadów medycznych oraz sposób postępowania z nimi zostały uregulowane.
Odpady medyczne to wszelkie substancje i materiały, które powstają w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych, prowadzenia badań naukowych oraz doświadczeń w dziedzinie medycyny. Zgodnie z przepisami, odpady te mogą występować w formie stałej, ciekłej lub gazowej i są generowane w różnorodnych instytucjach związanych z opieką zdrowotną, takich jak szpitale, kliniki, hospicja, laboratoria, uzdrowiska i inne placówki medyczne. Do odpadów medycznych zalicza się w szczególności:
- Igły: Używane w procesach iniekcji lub pobierania krwi, stanowią poważne zagrożenie zakaźne.
- Strzykawki: Jednorazowego użytku, które mogą być zakaźne po użyciu.
- Inne ostre narzędzia: W tym skalpele, nożyczki chirurgiczne, które mogą prowadzić do ran.
- Odpady biologiczne: Takie jak tkanki, organy, płyny ustrojowe i inne materiały pochodzące z pacjentów.
- Opatrunki: Używane w leczeniu ran, mogą być zanieczyszczone krwią lub innymi płynami ustrojowymi.
- Zużyte peloidy: Stosowane w terapii, które również wymagają odpowiedniego postępowania.
Występują w formie stałej, ciekłej lub gazowej, a powstają w trakcie różnych form leczenia, diagnozowania i przeprowadzania doświadczeń w przewidzianych do tego instytucjach, placówkach i obiektach takich jak szpitale, hospicja czy uzdrowiska.
Odpady medyczne – regulacje prawne
Regulacje dotyczące odpadów medycznych są określone w Ustawie o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku oraz w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 24 października 2017 roku. Przepisy te określają szczegółowe zasady dotyczące klasyfikacji, segregacji, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów medycznych, podkreślając ich szczególne niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi i środowiska.
Sposób postępowania z odpadami medycznymi
Zarządzanie odpadami medycznymi jest kluczowe dla ochrony zdrowia publicznego. Odpady te mogą stanowić zagrożenie dla ludzi i środowiska, dlatego bardzo ważne jest ich odpowiednie magazynowanie, zabezpieczenie i unieszkodliwianie. Oto szczegółowy opis zasad postępowania z odpadami medycznymi:
Klasyfikacja i segregacja
Odpady medyczne są klasyfikowane według specjalnych kodów, które determinują sposób ich magazynowania i unieszkodliwiania. Na przykład:
- Kod 18 01 80: zużyte peloidy po zabiegach z właściwościami zakaźnymi.
- Kod 18 01 81: inne zużyte peloidy, które nie są zakaźne.
Zasada bliskości
Odpady medyczne powinny być przetwarzane w miejscu ich powstawania, zgodnie z zasadą bliskości. Oznacza to, że zbieranie zakaźnych odpadów medycznych poza miejscem ich wytwarzania jest zabronione.
Magazynowanie
Odpady medyczne gromadzi się w specjalnych workach jednorazowego użytku oraz w plastikowych pojemnikach, które muszą być oznaczone kolorami odpowiadającymi ich rodzajowi:
- Żółty: odpady zakaźne.
- Czerwony: odpady chemiczne.
- Niebieski: odpady nietoksyczne.
- Zielony: odpady chirurgiczne.
- Czarny: odpady, które nie są niebezpieczne.
Pojemniki do przechowywania ostrych elementów muszą być wykonane z materiałów odpornych na uszkodzenia oraz wilgoć i używane tylko jednorazowo.
Czas przechowywania
Czas gromadzenia odpadów w miejscu ich powstawania jest ograniczony do 72 godzin, z wyjątkiem „odpadów wysoce zakaźnych”, które mogą być przechowywane nie dłużej niż 24 godziny.
Przetwarzanie
Odpady medyczne są przetwarzane w specjalnie wyznaczonych do tego instalacjach oraz urządzeniach, które są zaprojektowane w taki sposób, aby minimalizować emisję szkodliwych substancji do powietrza. Metody przetwarzania obejmują m.in. autoklawowanie, które polega na sterylizacji odpadów przy użyciu wysokiej temperatury pary wodnej, oraz incenerację, czyli spalanie w wysokotemperaturowych piecach.
Oznakowanie
Na workach i pojemnikach z odpadami medycznymi umieszczane są specjalne oznakowania identyfikacyjne, które zawierają:
- Kod odpadu.
- Dane wytwórcy (nazwa placówki medycznej).
- Numer REGON (Rejestr Gospodarki Narodowej).
Monitorowanie i kontrola
Organizacje zajmujące się ochroną zdrowia, takie jak służby sanitarno-epidemiologiczne i organy ochrony środowiska, prowadzą regularne kontrole i monitorowanie sposobu zarządzania odpadami medycznymi. Umożliwia to zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami oraz podniesienie standardów bezpieczeństwa w placówkach medycznych.
Edukacja i szkolenia
Pracownicy medyczni są regularnie szkoleni w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami medycznymi. Szkolenia te mają na celu zwiększenie świadomości i wiedzy na temat zagrożeń związanych z niewłaściwym zarządzaniem odpadami oraz wdrażanie najlepszych praktyk w zakresie ich segregacji, transportu i unieszkodliwiania.
