Unieszkodliwianie odpadów medycznych w spalarni – najważniejsze informacje

Unieszkodliwianie odpadów medycznych w spalarni – najważniejsze informacje
Data2018-01-25

Jedyną przewidzianą przez prawo formą unieszkodliwiana odpadów medycznych i weterynaryjnych jest ich spalanie w spalarniach. Z miejsca powstania odbierają je specjalne firmy, które w bezpieczny sposób transportują je do najbliższej spalarni – znajdującej się w tym samym województwie. Podobnie jak sam sposób segregowania i przechowywania odpadów, funkcjonowanie spalarni również jest regulowane przez przepisy prawne.

Prawidłowe spalanie

Mówiąc o unieszkodliwianiu odpadów medycznych, mamy na myśli przede wszystkim likwidację zagrożenia infekcyjnego, które stwarzają odpady zakaźne, zneutralizowanie niebezpiecznych dla środowiska związków chemicznych zawartych np. w przeterminowanych lekach, a także spopielenie tkanek ludzkich w celu zniszczenia ich materii i kształtu. Wszystko to można uzyskać właśnie poprzez spalanie.

Aby zachować bezpieczeństwo i prawidłowo unieszkodliwić odpady medyczne, spalanie powinno przebiegać w określony sposób. W przypadku odpadów wysoce zakaźnych ważne, aby tuż po przywiezieniu umieścić pojemniki bezpośrednio w piecu, tak by ograniczyć kontakt personelu i pozostałych odpadów z wirusami i bakteriami. Określona jest również wymagana temperatura spalania, która wynosi min. 1100oC dla odpadów medycznych i weterynaryjnych o kodach 18 01 08* i 18 02 07*, a dla pozostałych – 850oC. Na wypadek gdyby temperatura spadła poniżej wymaganej normy, spalarnia powinna posiadać uruchamiający się automatycznie dodatkowy palnik. Dodatkowo odpady powinny być podawane do komór automatycznie.

Instalacja termicznego przekształcania odpadów – co warto wiedzieć na jej temat?

Nie ulega wątpliwości, że wytworzone przez nas odpady powinny podlegać utylizacji. Większość z nich można poddać recyklingowi, by następnie ponownie mogły zostać wykorzystane, pojawia się jednak problem, co zrobić z tymi odpadami, które nie mogą być powtórnie przetworzone. Jednym z bezpiecznych dla środowiska rozwiązań jest przekazanie ich do instalacji termicznego przekształcania odpadów (ITPO) – przyjrzyjmy się bliżej, co to za miejsce i co dzieje się z odpadami, które tam trafiają.

Czym jest instalacja termicznego przekształcania odpadów?

Poprzez instalację termicznego przekształcania odpadów rozumiemy miejsce, w którym w sposób nowoczesny i w pełni bezpieczny dla środowiska naturalnego oraz pracujących tam osób następuje termiczne przekształcenie odpadów, a w następstwie – wyprodukowanie ciepła oraz energii elektrycznej. Tym samym instalacja taka stanowi elektrociepłownię, w przypadku której paliwem są odpady, które nie mogą być poddawane recyklingowi i których – zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem – nie można w żaden sposób składować.

Dlaczego tego typu instalacje są konieczne?

Powodem, dla których w różnych częściach Polski powstają instalacje termicznego przekształcania odpadów jest przede wszystkim wspomniany brak prawnych możliwości składowania odpadów, które nie podlegają recyklingowi. Podobnie jak w wielu wysoko rozwiniętych krajach, także w Polsce dostrzegalny jest problem generowania dużych ilości śmieci, a co za tym idzie – potrzeba rozsądnego gospodarowania odpadami. Termiczne przekształcenie odpadów w energię cieplną lub elektryczną to skuteczne rozwiązanie, pozwalające pozbyć się nadmiaru odpadów z otoczenia, równocześnie przyczyniając się do wytworzenia energii cieplnej lub elektrycznej, potrzebnych m.in. do zasilania miejskich sieci.

Jak wygląda proces termicznego przekształcania odpadów?

Termiczne przekształcanie odpadów to proces, który wymaga wykorzystania dwóch głównych urządzeń – pieca obrotowego oraz komory dopalania. To właśnie w zbudowanej za ich pomocą instalacji, wyposażonej w układ odzysku ciepła, dochodzi do spalenia odpadów. Powstałe przy tym procesie spaliny ulegają gwałtownemu schłodzeniu, a wspomniany układ odzyskuje energię cieplną. Tak odzyskane ciepło może być dalej wykorzystywane na dwa sposoby – do sprzedaży lub do produkcji energii elektrycznej za pomocą turbiny parowej. Rzecz jasna, powstałe w procesie termicznego przekształcania odpadów spaliny są oczyszczane, a cały proces podlega ciągłemu monitoringowi pod kątem emisji zanieczyszczeń.

Jakie media i surowce potrzebne są do działania instalacji?

Aby instalacja w zakładzie termicznego przekształcania odpadów mogła działać, Potrzebny jest przede wszystkim gaz ziemny (350 m3/h) i/lub lekki olej opałowy (50 kg/h), niezbędne do zasilania pieca obrotowego. System oczyszczania spalin także wymaga odpowiednich surowców – sorbentu (12 kg/h) oraz mocznika (10 l/h), niezbędna jest także pozyskiwana z miejskiej sieci wodociągowej woda – 4,22 m3/h. Ciekawie jednak wygląda kwestia energii elektrycznej – instalacja wykorzystuje ją w ilości 250 kW, zaopatruje się jednak w energię z własnej działalności. Energia z odpadów odzyskiwana jest bowiem w postaci pary wodnej, która – jak już zostało wspomniane – może być bezpośrednio przekazywana lub sprzedawana jako źródło ciepła, a przy zastosowaniu turbiny parowej może być wykorzystana do produkcji energii elektrycznej dla potrzeb własnych zakładu termicznego przekształcania odpadów.

Jak wygląda proces oczyszczania spalin?

Układ oczyszczania spalin w zakładzie termicznego przekształcania odpadów składa się z wielosekcyjnego filtra workowego oraz dodatkowych układów dozujących sorbent i mocznik. Ich zadaniem jest redukcja tlenków azotu w powstałych spalinach. Spaliny te, po opuszczeniu kotła odzyskowego, są następnie nawilżane, po czym poddaje się je absorbcji strumieniowej. Proces ten jest konieczny, ponieważ polega na niszczeniu szkodliwych związków chemicznych, znajdujących się w spalinach. To właśnie absorbcja strumieniowa, w połączeniu z filtrem tkaninowym stanowi bardzo skuteczną metodę ochrony emisji powietrza. Cała instalacja objęta jest rozbudowanym systemem monitorującym, który na bieżąco dostarcza danych pomiarowych na temat emisji. Dane te analizowane są przez komputer emisyjny, który – na ich podstawie – tworzy wykresy i raporty, które przesyłane są bezpośrednio to Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Tym samym emisja instalacji termicznego przekształcania odpadów jest pod ciągłą kontrolą zarówno systemu monitorowania, jak i nadrzędnej instytucji.

Jak funkcjonuje tego typu zakład?

Linia termicznego przekształcania odpadów służy do przetworzenia wsadu w postaci odpadów niebezpiecznych, w tym odpadów medycznych i weterynaryjnych, a także odpadów innych niż niebezpieczne. Szacuje się, że odpady te – złożone głównie z tekstyliów i tworzyw sztucznych – kryją w sobie dużą ilość niewykorzystanej energii, bo około 23 MJ na 1 kilogram odpadu. Zakład utylizuje je poprzez spalenie ich w piecu obrotowym i przekształcenie na parę wodną, przy czym maksymalna zdolność przerobowa odpadów w takiej instalacji termicznego przekształcania odpadów to 3400 Mg/rok, co daje 9,6 Mg/dobę, czyli 400 kg/godzinę. Rzeczywisty czas pracy instalacji wynosi 8500 godzin w ciągu roku.

Jakie korzyści niesie ze sobą instalacja termicznego przekształcania odpadów?

Przede wszystkim – stanowi doskonałe źródło energii cieplnej dla mieszkańców miasta, a w związku z rygorystycznymi normami, jakie musi spełnić – gwarantuje również zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w porównaniu ze standardowymi instalacjami, bazującymi na kotłach węglowych. Zaletą instalacji termicznego przekształcania odpadów jest także ograniczenie problemu ich składowania. Co więcej – produkcja energii elektrycznej w ITPO może ograniczyć wzrost kosztów energii elektrycznej. Możliwy jest także zahamowanie wzrostu cen ciepła i odbioru odpadów komunalnych, ponieważ mogą być one – po odseparowaniu materiałów poddawanych recyklingowi – przekazywane bezpośrednio do instalacji.

Czy taka instalacja jest bezpieczna dla mieszkańców?

Zakład odzysku energii z odpadów stanowi jedno z najczystszych i najbezpieczniejszych dla środowiska rozwiązań, ponieważ podlega dużo bardziej rygorystycznym normom, niż domy jednorodzinne, standardowe elektrociepłownie oraz średniej wielkości kotłownie miejskie. Ponadto normy dla takich instalacji termicznego przekształcania odpadów są nawet 14 razy bardziej rygorystyczny (np. w przypadku emisji tlenku węgla CO) niż dla pozostałych miejsc. Zakład odzysku energii z odpadów musi spełniać wymogi dotyczące emisji lotnych związków organicznych, dwutlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla oraz pyłu. W każdym z tych przypadków są one bardziej rygorystyczne niż we wspomnianych powyżej obiektach. Co więcej – z każdą kolejną nowelizacją prawa są one jeszcze ostrzejsze.

Czy takie instalacje są już w Polsce?

Wbrew pozorom, instalacje termicznego przekształcania odpadów funkcjonują już na terenie naszego kraju. Przykładowo znaleźć można aż sześć zakładów przekształcania termicznego odpadów medycznych, które zostały zrealizowane według technologii, opracowanej przez prof. Bujaka. Znajdują się one w Gryficach (woj. zachodniopomorskie), Ciepielówku (woj. lubuskie), Koninie (woj. wielkopolskie), Płocku (woj. mazowieckie) oraz dwa zakłady na terenie Bydgoszczy (woj. kujawsko-pomorskie).